De collega die zonder mopperen klussen van jou en andere collega’s overneemt, óók als ze zelf al tot over haar oren in het werk zit. De vriend die je echt midden in de nacht kunt bellen voor advies en die moeiteloos zijn eigen plannen aan de kant schuift als je hem nodig hebt. Je partner die – ook al heeft ze het zelf al druk genoeg – iedere dag de kinderen van de buurvrouw opvangt en jaarlijks een groot benefiet organiseert voor het goede doel; reddende engelen worden ze ook wel genoemd: mensen die altijd klaarstaan voor anderen. Die nooit te beroerd zijn om op witte paarden andermans leven binnen te galopperen om hun problemen op te lossen.
Nobel en onzelfzuchtig, zo lijkt het op het eerste gezicht. Want wat is er mooier dan andere mensen bijstaan? Maar aan dit gedrag zit ook een keerzijde. Deze redders helpen niet alleen omdat ze dat willen, maar ook omdat ze het zelf nodig hebben. Ze projecteren als het ware hun eigen behoeften op de ander. Echt altruïsme betekent echter dat je onderscheid kunt maken tussen wat je zelf nodig hebt en wat de ander nodig heeft. En soms betekent dat ook dat je iemand juist níét helpt. Je creëert dan het besef dat er niemand is die door jou gered of geholpen hoeft te worden.
Wil je iemand echt een dienst bewijzen, dan help je hem zichzelf te helpen. Door de problemen van een ander op te lossen, loop je het risico dat je hem de kans ontneemt de vaardigheden te ontwikkelen die hij het hardst nodig heeft. Je hebt dan het lijden van de ander te verdragen en daardoor kom je terecht bij je eigen lijden (iets wat je door de reddende engel te spelen probeerde te vermijden).
De dramadriehoek geeft de dynamiek waar de reddende engel in zit mooi weer. De reddende engel neemt de verantwoordelijkheid van alles en iedereen op zijn schouders en geeft de ander ruimte om achter over te leunen. Want de ander weet toch wel dat de reddende engel met de oplossing komt, dat hij gaat helpen. Je ”duwt” als het ware deze persoon in de slachtofferrol, die vaak de zinnen gebruikt: ”ik kan het niet, ik wil het niet, ik durf het niet…en jij moet me helpen.” En hoppa, voordat je het weet zit jij weer in die reddersrol. En op het moment dat je het slachtoffer teleurstelt en hem niet geeft wat hij nodig heeft, dan kruipt deze persoon automatisch in de rol van aanklager: hij wordt boos en uit zijn kritiek op jou. Je stelt immers teleur. Waarop jij vervolgens nog meer je best gaat doen om aan alle verwachtingen te voldoen.
De rol van reddende engel put je op een gegeven moment uit. Het is doodvermoeiend om altijd in actie te moeten komen zodra er een appèl op je wordt gedaan. Dus op het moment dat je niet de waardering krijgt voor al het werk dat je verzet kan het maar zo zijn dat je zelf in de rol van aanklager schiet. Je bent boos en teleurgesteld. Mensen zien en waarderen onvoldoende wat jij doet. En voordat je het weet kom je terecht in de slachtofferrol: moegestreden en afgehaakt.
Merk je dat jij vaker in deze dynamiek terecht komt en dat je hier last van hebt, dan is dat is een mooi begin om dit verder te onderzoeken en te kijken naar jouw patronen. Bij Colorful Rebel Coaching werk ik met een 3 maanden programma om deze patronen in kaart te brengen zodat jij leert om deze om te zetten naar gezonde en behulpzame patronen.
colorfulrebelcoaching.nl 